Üye Girişi
Elektrik enerjisinin güvenli bir şekilde kullanılması için tasarlanan elektrik kabloları bazı renk kodlarına sahiptir. Bu renkler hem elektrik tesisatının montajını kolaylaştırır hem de güvenliği sağlar. Özellikle tesisatın kurulumunda elektrik akımının yönünün, bağlantı noktalarının ya da işlevinin belirlenmesinde renk kodlarının faydası oldukça büyüktür. Ülkemizde elektrik kabloları bazı standartlar dikkate alınarak renklendirilir. Her bir rengin anlamı farklıdır ve tesisatın kurulumunda hata yapmamak için bu renk kodları ile renklerin ne anlama geldiğinin bilinmesi gereklidir.
Ülkemizde elektrik kablolarındaki renk kodlarının belirlenmesinde bazı standartlar dikkate alınır. Uluslararası Elektroteknik Komisyonu (IEC) tarafından belirlenen standartlara uyulması zorunludur. Elektrik tesisatları ise TS 60204-1 standardına uygun olarak düzenlenmelidir. Standartlar, elektrik enerjisinin güvenli şekilde kullanılması için belirlenir ve hatalı bağlantıları önlemeyi amaçlar. Çünkü elektrik tesisatındaki basit bir bağlantı hatası dahi ciddi risklere yol açabilir. Bu noktada elektrik kablolarındaki renk kodları önemini daha net bir şekilde ortaya koyar.
Elektrik tesisatlarında kullanılan kablolarda renk kodları ve bu renk kodlarının ne anlama geldiği konusunda bilmeniz gerekenleri hemen sıralıyoruz.
1 - Faz Kabloları (L) - Kahverengi, Siyah ve Gri
Faz kabloları, elektrik tesisatının en önemli elemanlarından biridir çünkü elektrik akımını taşıyan kablo türü, faz kablolarıdır. Elektrik devresinin en aktif hatları olduğunu da belirtelim. Faz kablolarında 3 farklı renk kullanılır ve bunlar kahverengi, siyah ve gridir. Faz kablolarına dokunulmaması gerekir çünkü elektrik akımı taşırlar ve dokunulması durumunda elektrik çarpması meydana gelir. Dolayısıyla faz kablolarının montajının da doğru şekilde ve sağlam bir biçimde yapılması büyük önem taşır.
Kahverengi (L1)
Hem tek fazlı elektrik sistemlerinde hem de üç fazlı elektrik sistemlerinde kullanılan faz kablosu türüdür.
Siyah (L2)
Siyah renkte olan L2 faz kablosu, üç fazlı sistemlerde ikinci faz kablosu olarak kullanılması gereken elektrik kablosudur.
Gri (L3)
Gri renkte olan ve L3 olarak kodlanan kablo ise yine üç fazlı sistemlerde kullanılan üçüncü faz kablosudur.
Nötr kabloların rengi mavidir ve bu kablolar elektrik devrelerinde geri dönüş yolunu sağlar. Bir anlamda elektrik akımını tamamlama görevini üstlenirler. Nötr kablolarda tek renk kodu vardır ve bu da mavidir. Faz ile toprak arasındaki farkı neredeyse sıfır olan hatta mavi renkte olan nötr kablolar kullanılır. Elektrik tesisatlarında ve sistemlerde nötr kabloların doğru ve sağlam şekilde bağlanması da son derece mühimdir.
3 - Topraklama Kablo (PE) - Sarı-Yeşil
PE olarak kodlanmış olan topraklama kablolarda ise karşımıza sarı ve yeşil renkler çıkar. Topraklama kabloları, elektrik kaçaklarının önlenmesi bakımından hayati öneme sahip olan kablo türüdür. Elektrik çarpmalarına karşı güvenli kullanım sunabilmesi için tesisatlarda ve sistemlerde topraklama kablosu da kullanılmalıdır. Sarı ya da yeşil renkte olan topraklama kablosunun yanlış bağlanması oldukça ciddi düzeyde riskler doğurur.
Yukarıda sıraladığımız elektrik kablosu renk kodları yeni standartları yansıtır. Ülkemizde elektrik kablosu renkleri ve anlamları zamanla değişkenlik göstermiştir. Bu nedenle eskiden kullanılan renk kodları ile günümüzde kullanılan renk kodları değişebilir. Eskiden nötr elektrik kabloları kırmızı renkte olurdu ve günümüzde ise bu kablolar mavi renkte üretiliyor. Siyah renkte olan kablolar eskiden faz kablosu olarak kullanılıyordu ancak günümüzde bu kablolar kahverengi olarak üretiliyor ve bu renk ile kodlanıyor.
İkinci faz kablosu eskiden kırmızı olarak kodlanırken günümüzde ise siyah renkte üretiliyor. Üçüncü faz kablosu eskiden mavi renkte olurken günümüzde ise gri renkte üretilir ve bu renk ile kodlanır. Elektrik tesisatlarında kullanılan topraklama kablosunun da rengi değişti çünkü eskiden sarı renkte üretilirdi. Günümüzde ise yeni standartlar kapsamında topraklama kablosu sarı ya da yeşil renkte olabiliyor.
Elektrik tesisatlarıyla ilgili kontrol ya da onarım çalışmaları yapanlar tarafından bu bilgiler göz önünde bulundurulmalıdır. Özellikle eski binaların elektrik tesisatlarında yapılan onarımlarda eski renk kodlarının da bilinmesi büyük bir önem taşır. Mutlaka yeni yani güncel standartlar dikkate alınarak onarım yahut yenileme çalışmaları yapılmalıdır.
Elektrik kablolarında renk kodlarının çeşitli alanlarda farklı amaçlara yönelik kullanıldığını belirtmeliyiz. Evlerde ya da pano sistemlerinde elektrik kablolarının renk kodlarının nasıl kullanıldığına dair şu bilgileri aktarabiliriz:
Ev ve Konut Elektrik Tesisatları
Evlerde çoğunlukla tek fazlı elektrik sistemleri bulunur. Faz kablosu kahverengi olurken mavi renkte kodlanan nötr kablo ve sarı ya da yeşil renkte topraklama kablosu kullanılır.
Sanayi ve Üç Fazlı Sistemler
Sanayi alanlarında ve endüstriyel sistemlerde çok daha yoğun bir elektrik kullanımı söz konusudur. Bu nedenle üç fazlı elektrik sistemlerine ihtiyaç duyulur. Üç fazlı elektrik sistemlerinde faz kabloları siyah ya da gri, nötr kablo mavi ve topraklama kablosu da yine sarı yahut yeşil renkte olur.
Pano Sistemleri
Elektrik panolarında da doğru kablo renklerinin kullanılması gayet önemlidir. Renk kodlarının doğru belirlenmesi olası risklerin ortadan kaldırılması adına dikkat edilmesi gerekenlerden biridir.
Elektrik tesisatlarının kurulumunda doğru kabloları seçmek kadar önemli olan bir diğer unsur da kabloların güvenli ve kusursuz bir şekilde monte edilmesidir. Ne kadar doğru ve kaliteli elektrik kabloları tercih edilmiş olursa olsun, hatalı montaj elektriğin güvenli biçimde kullanılmasını önler. Bu nedenle kurulumun hatasız bir şekilde gerçekleştirilmesinin büyük bir önem taşıdığını ve hatta hayati öneminin olduğunu belirtmeliyiz. Bu noktada dikkat edilmesi gereken bazı kritik unsurlar bulunuyor. Elektrik kablolarının kurulumuyla alakalı olarak nelere dikkat edilmesi gerektiği konusunda şu bilgileri aktarabiliriz:
Kontrol Öncesinde Elektrik Akımını Kesin
Dikkat edilmesi gereken en önemli unsur herhangi bir müdahalede bulunmadan önce mutlaka elektrik akımının kesilmesidir. Basit bir akım kaçağı dahi hayati tehlike ya da yangın tehlikesi yaratabilir. Bu nedenle arıza kontrolü öncesinde mutlaka elektrik akımının kesilmesi gereklidir.
İzolasyonlu Eldiven Kullanın
Elektrik tesisatlarına ya da pano sistemlerine müdahale etmeden önce güvenlik önlemlerini almalısınız. Bu güvenlik önlemlerinden biri de elektrik çarpmasını önlemek için izolasyonlu eldiven kullanımıdır. Aynı zamanda uygun ekipman ve malzemeler kullanılması da son derece önemlidir.
Renk Kodlarına Dikkat Edin
Bağlantıların doğru olması kadar kabloların doğru seçilmesi de önemlidir. Dolayısıyla elektrik kablolarının renk kodlarına mutlaka dikkat edilmesi ve doğru renkte kablolar ile kurulumun yapılması gereklidir. Yanlış elektrik kablosu bağlantıları ya da yanlış kablo seçimi sistemin çalışmasını önleyebileceği gibi çeşitli tehlikeler de doğurabilir.
Topraklama Sistemi Olmalı
Mutlaka topraklama sisteminin kurulumu yapılmalıdır ve bunun için de topraklama kablolarının da elektrik sistemlerine ya da panolarına dahil edilmesi gereklidir.
Sonuç olarak bazı kritik noktalara dikkat edilmesi ve doğru kabloların tercih edilmesi ile sistemlerin güvenli biçimde kurulması, elektrik enerjisinin de sorunsuz ve güvenli şekilde kullanılması mümkün olacaktır. Elektrik sistemlerinde kullanıma uygun olan elektrik malzemelerini online sipariş sitemizden en uygun fiyatla temin edebilirsiniz.
